Là một người giáo viên, ai cũng biết giáo dục học sinh cá
biệt là cả một quá trình đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo của người GVCN. Vậy phải
dùng cách nào để có thể giáo dục các em sao cho thật thỏa đáng và tốt nhất. Hãy
cùng Toplist tìm hiểu về những biện pháp giáo dục học sinh cá biệt hay nhất nhé!
1. Không nên có cái nhìn kì thị với các em
Đây là điều đầu tiên mà các
thầy cô cần nắm rõ khi giáo dục các học sinh cá biệt. Là người giáo viên, chúng
ta không nên có cái nhìn kì thị, thái độ khó chịu, ghét bỏ, coi thường hay mắng
nhiếc học sinh cá biệt trước lớp. Không nên cố gắng dò xét chỉ để tìm thấy
lỗi, hay thấy những mặt xấu của các em. Không nên gọi các em là học sinh cá
biệt nhiều lần, đặc biệt là trước lớp, trước mặt người khác, đồng thời cũng
đừng tách các em ra khỏi lớp hay cô lập các em trước lớp. Vì những điều này chỉ
làm trầm trọng thêm vấn đề mà thôi. Các thầy cô cũng nên biết rằng, ở độ tuổi
tiểu học, các em vẫn chưa hình thành được nhân cách của mình, các em chỉ là
những học sinh chưa ngoan và cần được giáo dục. Vậy nên, đừng kì thị các em vì
các em luôn cần ta giúp đỡ.
2. Quan tâm và gần gũi hơn với các em
Cái gì cũng có lý do của nó, không phải tự dưng khi sinh ra
con người ta cũng đều trở nên xấu xa cả. Và đối với trường hợp của các em học
sinh cá biệt cũng vậy, chắc chắn là vì nhiều yếu tố tác động nên mới khiến các
em như thế. Các thầy cô cần tìm hiểu nguyên nhân, để từ đó đưa ra cách tiếp cận
phù hợp cũng như có sự quan tâm và gần gũi hơn vì thấu hiểu về những chuyện mà
các em gặp phải. Để thực hiện tốt điều này, chúng ta có thể chia học sinh cá biệt
thành các nhóm sau:
- Cá biệt - học
lực yếu, vì các em bị mất kiến thức căn bản ở lớp dưới
- Cá biệt - học
yếu do các em được bố mẹ nuông chiều, ham chơi, lười học, không học bài, bị
bạn xấu rủ rê sa đà
- Cá biệt - học
yếu do hoàn cảnh gia đình khó khăn
- Cá biệt - học
yếu do cha mẹ li hôn, thiếu thốn tình cảm gia đình
Tóm lại, các thầy cô cần có sự quan tâm gần
gũi, tìm hiểu rõ về các học sinh cá biệt. Vì đa số các em đều rất cần một điểm
tựa tinh thần tin cậy để có thể bộc bạch, sẻ chia, cũng như tâm sự những
khó khăn, những nỗi niềm riêng tư thầm kín. Thầy cô sẽ trở thành người bạn lớn
của các em, luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu. Người GVCN nên biết lắng
nghe những tâm sự của các em và cũng nên giữ kín những tâm sự đó để các em tin
tưởng mà bộc bạch. Hãy nhìn các em bằng ánh mắt của người cha, sự
nhân từ của người mẹ, sự gần gũi, cảm thông của những người anh người chị, sự
thân thiết của những người bạn.
3. Nhẹ nhàng phân tích những ưu khuyết điểm
của các em
Thầy cô hãy nhẹ nhàng phân tích những ưu khuyết điểm, những
đúng, sai trong nhận thức cũng như hành động của các em, để từ đó giúp các em
nhận ra lỗi lầm của bản thân và tạo cho các em cơ hội, thiện chí sửa chữa,
không tái phạm. Tuyệt đối không la mắng chửi bới các em, đừng biến lớp học trở
thành “địa ngục” đối với các em học sinh cá biệt, đừng biến những giờ sinh hoạt
hay giờ ra chơi thành một giờ “tổng sỉ vả” đối với các em, đừng để các học sinh
nghĩ rằng cứ gặp thầy cô là lại sẽ bị la mắng, trách phạt, truy tội. Điều
này rất dễ gây ra những tâm lý tiêu cực và khiến các em tệ hơn lúc trước. Khi cần,
chúng ta có thể gặp riêng các em để nhắc nhở, trao đổi.
4. Tìm ra điểm mạnh để giúp các em phát huy nó
Là một giáo viên chủ nhiệm, chúng ta đừng bao giờ để bụng
những lỗi lầm của học sinh, đừng vội nhìn thấy hiện tượng mà đánh giá học sinh
của mình chưa tốt. Dù là học sinh cá biệt và có khó giáo dục đến đâu đi chăng nữa
thì bên trong các em vẫn luôn tiềm ẩn những nhân tố, những phẩm chất tích cực.
Chúng ta hãy cố phát hiện ra những ưu điểm ẩn sâu trong mỗi em. Có thể là
chính các em cũng không biết mình có những ưu điểm đó, vậy nên nếu có
phương pháp đúng chúng ta hãy khơi gợi để làm thức tỉnh, khôi phục niềm tin cho
các em để các em thấy rằng mình không hề kém cỏi, không phải là “thứ bỏ đi”, để
từ đó vứt bỏ được sự tự ti, mặc cảm trong các em và chủ động hội nhập với các bạn
trong lớp. Ngoài ra, điều này cũng sẽ giúp các em phát huy được điểm mạnh của
mình, góp phần vào xây dựng tập thể vững mạnh, dần hình thành phẩm chất tự tin,
kiên định trước tập thể cũng như khẳng định được khả năng của bản thân.
5. Tin tưởng vào sự nỗ lực của các em
Các thầy cô hãy nhìn nhận vấn đề theo hướng tích cực, đừng
nghiêm trọng hoá vấn đề mà hãy tạo cho các em một lối thoát, một cơ hội để
bản thân có thể tự sửa chữa, xin đừng “mổ một con gà bằng một cái
búa”. Hãy tin tưởng chờ đợi sự chuyển biến từ các em. Chúng ta không nên
nóng vội, vì thầy cô càng nóng vội thì sẽ càng tạo áp lực lên các em, khiến các
em càng bối rối, càng sa vào đối phó. Đồng thời, hãy trân trọng những tiến
bộ của các em dù chỉ là chuyện nhỏ nhất, bởi đó là cả một sự nỗ lực, cố gắng rất
lớn của các em. Đừng tiết kiệm lời khen, các thầy cô hãy biểu dương các em
trước tập thể lớp, vì đối với các em một lời động viên, khen ngợi còn có giá trị
hơn rất nhiều lần so với những bản kiểm điểm.
6. Thầy cô hãy cố gắng điềm tĩnh, biết tự kiềm
chế
Bản thân người thầy, người cô nào trong công tác chủ
nhiệm cũng cần phải biết kiềm chế những cơn nóng giận của mình khi có học
sinh vi phạm. Hãy luôn bình tĩnh trong mọi tình huống cho dù xấu nhất. Chắc chắn
rằng sẽ có nhiều giáo viên bị stress khi chủ nhiệm phải một lớp học mà có
quá nhiều học sinh cá biệt, ngày nào cũng bị thầy cô giám thi “kể tội” học trò
của mình…Trong những tình huống như thế này, các thầy cô hãy cố gắng điềm tĩnh,
biết tự kiềm chế vì học sinh cá biệt thực sự là một “thử thách” lớn đối với
đức tính điềm tĩnh, tự kìm chế của bất cứ giáo viên nào. Chúng ta không nên
nóng vội, không nên quá khắt khe hay xử lí mạnh tay bằng những hình thức kỉ luật
nặng nề, không nên thành kiến với các em học sinh cá biệt, cũng như đừng nhắc
đi nhắc lại nhiều lần lỗi vi phạm của các em, vì điều này sẽ dễ dẫn đến sự chai
lì.
7. Giáo dục theo cách
mềm dẻo linh hoạt - nhưng lời nói phải đi đôi với việc làm
Trong công tác chủ nhiệm, các thầy cô phải kiên quyết cứng
rắn, lời nói phải đi đôi với việc làm. Tuyệt đối đừng hứa suông, một khi đã nói
thì phải kiên quyết thực hiện cho bằng được, biết không làm được thì kiên quyết
không nói. Chúng ta hãy vận dụng một cách linh hoạt theo phương châm “lạt
mềm buộc chặt”, “mềm nắn rắn buông”.
8. Phối hợp chặt chẽ với gia đình
Điều quan trọng trong công tác chủ nhiệm là giáo viên cần
phối hợp một cách chặt chẽ với phụ huynh học sinh trong quá trình giáo dục các
em. Lưu ý rằng: khi tiếp xúc với phụ huynh học sinh cá biệt cần tránh cho
họ sự tổn thương cần thiết. Thường thì những học sinh cá biệt sẽ hoàn cảnh sống
đặc biệt, do gia đình mâu thuẫn, cha mẹ hay cãi vã, hoặc là do các em thiếu thốn
tình cảm, thiếu sự quan tâm cũng như chăm sóc từ cha mẹ và cũng có thể là do
cha mẹ quá nuông chiều… với muôn ngàn lí do khác.
Mặt khác, cha mẹ luôn coi con cái của mình là thứ quý giá nhất,
cho dù chúng hư hỏng, khó dạy bảo đến đâu… Cho nên khi nghe tin có giáo viên đến
nhà thăm, hay điện thoại báo tin là bản thân họ lại không muốn tiếp, không muốn
nghe. Và nếu có tiếp hay nghe điện thoại của thầy cô thì cũng với
thái độ bực dọc, thậm chí là bất cần, vì mấy ai thích nghe người khác kể tội
con mình. Vì vậy, khi tiếp xúc với phụ huynh, giáo viên nên đặt vị trí của
mình vào trong suy nghĩ, tình cảm của cha mẹ các em để phân tích, lí giải thiệt
hơn. Hãy cố gắng tìm hiểu những khó khăn của các bậc phụ huynh trong việc quản
lí, cũng như dạy dỗ con em mình để cùng nhau tìm biện pháp giáo dục tốt nhất.
Trên đây là những biện pháp trong việc giáo dục học sinh cá
biệt. Toplist mong rằng nếu chúng ta quan tâm đúng mức và thực hiện tốt các giải
pháp trên thì sẽ hạn chế đến mức tối đa số lượng học sinh cá biệt trong lớp học
cũng như trong nhà trường.